Column Peter de Bruin

Coronability

Peter de Bruin heeft in zijn columns over strategie executie eerder gepropageerd dat verandervermogen de beste strategie is. Corona laat ons zien dat onze omgeving bepalender voor gedrag is dan wij als mensen zelf denken te kunnen bepalen. En analoog, datzelfde geldt voor verandermanagement. Mensen willen niet veranderd worden. Wel kun je hun context veranderen, dan gaat men zich aanpassen aan de verander(en)de omgeving. Vanaf nu noemen we dat ‘Coronability’!

'Coronability'

Zou je een jaar geleden de RIVM, VWS, GGD en het lokale zorgveld hebben uitgenodigd een landelijke crisis te managen? Vermoedelijk niet. Voor het managen van een crisis neem je eerder contact op met bijvoorbeeld Defensie. Of met organisaties waar een prikkel van markt, klant, concurrentie of technologische vernieuwing eerder of zelfs doorlopend tot aanpassen dwingt. Responsief werken, zoals in delen van de private sector bijvoorbeeld. Corona dwingt organisaties nog meer in te spelen op noodzaak en behoefte. Kort-cyclisch aanpassen aan veranderende omstandigheden.

Schijn bedriegt

Projecten met een hick-up, daarentegen, takelen eerder en steviger af. Alleen, dát zien we niet. Je kunt in de digitale samenwerking niet ruiken waar het spek begint te stinken. De ‘stoplichtjes’ in de boardroom staan op groen, maar die schijn bedriegt. Normaal zou je als leider al aanvoelen dat er extra aandacht of aansturing nodig is. Maar in digitale meetings is wat niet goed voelt door de actoren goed te camoufleren.

De gevolgen ervan zijn er op de (te) lange termijn. Ik voorspel nog veel debacles al la jeugdzorg, toeslagenaffaire, cbr-ellende, zorgwachtlijsten,… die met betere samenwerking en eerdere signalering voorkomen hadden kunnen worden. Het excuus is natuurlijk allang geboren; ‘en toen was er Corona’. Welke resultaten we dit jaar ook halen, met het Corona-excuus komen non-performers er wel mee weg.

Great reset

Er komt na Corona niet opeens een betere normaal, er is geen sprake van een ‘great reset’. Toch is Corona een duidelijke demarcatie tussen oud en beter. Voor de goede verstaander laat Corona scherp zien dat er niet gebeurt wat wij, mensen, willen maar dat we de facto opereren binnen de mogelijkheden die onze omgeving ons biedt. We kunnen onze wil niet onbeperkt opleggen.

Onverwachte ontwikkelingen

Organisaties dachten vaak dat hun strategie bepalend was. Dat we kunnen kiezen wat we als organisatie willen zijn. Maar nog voordat de inkt droog was bleek de wereld er anders uit te zien dan de door onszelf getekende plaatjes hadden beloofd. Onverwachte ontwikkelingen van ‘black swans’, zoals Corona, vergroten die misvatting sterk uit. Maar toch is het zaak meer van buiten naar binnen te redeneren in plaats van binnen naar buiten.

Luisteren, inspelen, verbinden

Jonge bedrijven snappen dit veel beter dan oudere. Waar oudere organisaties hun waarde baseren op omvang en kennis (allemaal vormen van positie), is de waarde van hedendaagse organisaties meer bepaald door luisteren, inspelen, verbinden in het netwerk (vormen van vermogen). Als de beurswaarde potentiële winsten representeert mag het ons niet meer verbazen dat Tesla’s en Google’s de hitlijsten domineren. Verandervermogen dus. Ook in het klein. Corona leert ons impliciet ook de manier van veranderen te veranderen. Immers, analoog aan voorstaande, hoe vaak hebben we getracht mensen te veranderen. Dat kan niet. Mensen willen wel veranderen, maar niet veranderd worden. Verandering werkt gemakkelijker andersom; een andere context verandert de mens. Een verhuizing leidt onmiddellijk tot aanpassingen, bijvoorbeeld. Verandering wordt steeds meer ontwikkeling. Aanpassen aan de veranderende omgeving. Strategie executie gaat minder om wat we bedenken en bepalen (de strategie), maar om hoe we accommoderen met onze omgeving. Welk vermogen leggen we aan de dag om in te spelen op kansen en ontwikkelingen. ‘How drives what’. Ons vermogen om te gaan met veranderende omstandigheden is dé concurrentiefactor van de 21^ste eeuw. De manier van veranderen bepaalt wat we bereiken. Hoe we werken, communiceren en besluiten zegt iets over onze toekomstige prestaties. Over wie we binden en boeien, bijvoorbeeld. Verandervermogen. In het engels ‘ability’. Ability brengt ons van oud naar beter. Corona is een welkome waarschuwing: Coronability! Niet alleen voor de instituten die ons nu door de crisis helpen.