Ieder mens is uniek, niemand is gelijk. Maar iedereen is gelijkwaardig. Toch zijn we ergens allemaal wél gelijk. Gelijk voor de wet, bijvoorbeeld. En, in welke bijdrage we aan gemeenschappelijke waarden dienen te leveren. We zijn vrij en gelijkwaardig. Maar dus ook verantwoordelijk voor elkaar, de ander, het geheel. Daarin zijn we gelijk. 

Vrijheid

Ik bespeur in de samenleving een enorme vrijheidsverwarring. De vrijheid te worden wie je bent, LHBTQ+, overtuiging, ras en afkomst gelijkwaardig, staat op gespannen voet met hoe je deelneemt aan cq onderdeel bent van het economische, maatschappelijk en sociaal verkeer. Of het nou een gezin, organisatie, vereniging of de maatschappij als geheel betreft, we moeten zaken regelen, omwille van veiligheid, gezondheid en andere gemeenschappelijke waarden. Ongeacht je geaardheid. Mét ieders verantwoordelijkheid daaraan bij te dragen. Vaak met regels, zonder aanziens des persoons. Rekening houden met anderen, zodat we op elkaar kunnen rekenen. Onder het mom van ‘ik ben vrij om te zijn’ wordt heel vaak die bijdrage niet geleverd. Wel de rechten, niet de plichten.

Voor Corona was de trend naar individualisering niet te stoppen. Begrijpelijk, de vrijheid te worden wie je bent is immers het mooiste dat er is. Covid leert ons (weer) omgaan met beperkingen. Niet altijd is alles (er) vanzelfsprekend. In dit geval toegang tot maatschappelijk verkeer. Omgaan met schaarste leidt tot misgunnen en onderlinge strijd op overtuigingen. Ook in het vaccinatiebeleid zijn er believers en non-believers.

Verantwoordelijkheid

Corona maakt dus duidelijk dat er een grens zit aan individualisering. Het is simpelweg een last en een risico dat we gezamenlijk moeten dragen. Natuurlijk mag iedereen zijn wie die is, iedereen is gelijkwaardig! Maar daarmee kan je in een gemeenschap niet doen of laten wat je zelf wilt. Om samen te leven, samen te werken, samen te zijn,… , onderdeel uit te maken van het geheel, iets groters dan jijzelf, moet je je aanpassen aan elkaar. De vrijheid van de een eindigt waar die van de ander begint.

Paradoxaal genoeg, jezelf nastreven lukt niet in isolement. Sterker, jezelf worden doe je vooral door er voor anderen te zijn. Afspraken en conventies brengen ons (naar) een hoger doel; gezondheid, veiligheid, welzijn, … En dat doel is inclusief, vanuit gelijkwaardigheid, voor iedereen. Er is de vrijheid daar onderdeel van uit te maken. En met die vrijheid komt verantwoordelijkheid. Gelijk voor iedereen.

Uniek, gelijkwaardigheid en gelijk

Zo rijden we rechts in het verkeer. Als ik dat niet doe vorm ik een risico voor mezelf en voor anderen. Al geloof ik dat links rijden beter is, ik rij rechts. Wél kan ik -via politieke weg- proberen iedereen te overtuigen van mijn gelijk. Ik mag geloven en uitdragen wat ik wil. Deelnemen aan het verkeer kent (gedrags-)regels. Niet voor niets zijn in onze samenleving kerk en staat gescheiden. 

Post covid kunnen we de rekening nu langzaamaan opmaken. We zijn uniek, gelijkwaardig en gelijk. Samen zijn we meer, groter dan de som der delen, mits we rekening met elkaar houden. Zodat we op elkaar kunnen rekenen.